Januari 2025

1. AI-muziek en het auteursrecht

  • Muziekproductie heeft altijd technologische vooruitgang doorgemaakt, van orkesten in studio’s tot laptops en nu AI.
  • Wij verwachten dat op korte termijn nagenoeg alle nieuwe muziek geheel of gedeeltelijk met behulp van AI gemaakt zal worden. Net als eerdere ontwikkelingen zal dit een toevoeging zijn op het bestaande, in plaats van een vervanging.
  • De muziekindustrie onderhandelt met AI-bedrijven over vergoedingen voor het gebruik van beschermde content, waarbij “Fair Use” het cruciale begrip is: valt het trainen van AI-algoritmes onder eerlijk gebruik van auteursrechtelijk materiaal?
  • Het auteursrecht is een sterk recht, een eigendomsrecht. Plagiaat- en inbreukwetgeving bieden uitgebreide bescherming; daarom is de muziekindustrie hoopvol gestemd.

Het maken van muziek is altijd in beweging geweest. In de jaren ’60 werden albums opgenomen met volledige orkesten in grote studio’s. In de decennia daarna werd het proces steeds digitaler. De jaren ’80 en ’90 zagen de opkomst van synthesizers en de groei van dance-muziek, waarbij steeds meer gebruik werd gemaakt van digitale technologie. Wat ooit meerdere mensen en een dure studio vereiste, kan nu door een enkele artiest op een laptop worden gecreëerd. AI is een volgende stap in deze ontwikkeling: een nieuwe tool in de toolbox van artiesten, waarmee ze op nog creatievere manieren muziek kunnen maken. Dit zien wij als een natuurlijke voortzetting van de technologische vooruitgang die muziekproductie al decennialang ondergaat.

Het interessante aan AI is echter dat het niet alleen een hulpmiddel is. AI kan zelfstandig muziek componeren. In de toekomst zullen er zeker AI-only nummers, volledig gecreëerd zonder menselijke tussenkomst, in de hitlijsten staan. Net zoals vrijwel alle muziek tegenwoordig met behulp van computers wordt gemaakt, zijn wij ervan overtuigd dat op korte termijn alle muziek geheel of gedeeltelijk met AI zal worden gemaakt. Echter, net als bij iedere andere ontwikkeling, zal deze nieuwe muziek het bestaande niet vervangen maar een aanvulling daarop zijn, zeker als het gaat om evergreens. Wel roept dit belangrijke vragen op rondom auteursrechten en de verdeling daarvan.

Auteursrecht en AI-gecreëerde muziek
Het begint met de vraag of AI-algoritmes getraind mogen worden met bestaande muziek zonder dat hiervoor een vergoeding wordt betaald. Naar verwachting zal deze vraag in Amerika worden beantwoord, waar momenteel onderhandelingen en rechtszaken plaatsvinden tussen de muziekindustrie en diverse AI-bedrijven. De kernvraag is of het trainen van algoritmes valt onder “Fair Use”.

“Fair Use” is een doctrine binnen de Amerikaanse auteursrechtwetgeving die het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal toestaat zonder voorafgaande toestemming van de rechthebbende, mits dit gebruik valt binnen bepaalde beperkingen. Het biedt een balans tussen de bescherming van de rechten van makers en het belang van de samenleving bij toegang tot informatie, onderwijs en creativiteit.

Kortom, de vraag of het trainen van algoritmes onder “Fair Use” valt, moet nog worden beantwoord. Aangezien dit begrip expliciet draait om het vinden van een balans tussen de belangen van alle partijen, is het waarschijnlijk dat copyright-eigenaren minimaal een deel van de taart zullen krijgen, maar waarschijnlijk niet de hele taart. Dat lijkt ons ook reëel—iedereen moet ervan kunnen profiteren.

Een belangrijk voordeel in de huidige situatie is dat de AI-bedrijven legale entiteiten zijn in de VS en Europa. Dit is een groot verschil met de tijd van piraterij, waarin men te maken had met illegale diensten en partijen waarmee onderhandelen onmogelijk was. De inzet van de muziekindustrie is dat er een deal wordt gesloten waarbij de techbedrijven een vergoeding betalen voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermde content. Het auteursrecht is een sterk recht, een eigendomsrecht. Plagiaat- en inbreukwetgeving bieden uitgebreide bescherming, waardoor de muziekindustrie hoopvol gestemd is.

Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen!